5.2.2 Begrip stakingswinst en goodwill

Stakingswinst is de winst die wordt behaald met of bij het staken van een of meer ondernemingen. Stakingswinst wordt in de heffing betrokken in het jaar van overdracht of liquidatie van de onderneming. Bij een overdracht van de onder­neming aan een over­nemer bestaat de stakingswinst uit de overdrachtsprijs minus de boekwaarde van het saldo van de bezittingen minus de schulden. ­Vervolgens moet de uitkomst hiervan worden verhoogd met de vrijval van de herinvesterings- en kostenegalisatiereserve en de des­investeringsbijtelling over de bij de ­staking vervreemde bedrijfsmiddelen. Als bij de staking van de onderneming een tegenprestatie ontbreekt doordat vermogensbestanddelen naar privé worden overgebracht, moeten die bestanddelen worden gewaardeerd tegen de waarde in het economisch verkeer.

Bij staking van de onderneming worden de stille reserves die zich in de onder­neming bevinden in de heffing betrokken. Stille reserves ontstaan doordat de waarde in het economisch verkeer en de boek­waarden van in de onderneming aanwezige vermogensbestand­delen verschillen. Dit is bijvoorbeeld het geval als een activum te snel is afgeschreven of in waarde stijgt. Op grond van het goed koopmansgebruik hoeft men waardestijgingen van activa bij de jaarwinstbepaling niet in aanmerking te nemen. Deze meerwaarden worden bij de staking van de onderneming in de heffing betrokken.

Bij overname van een bestaande onderneming wordt vaak een hogere prijs betaald dan de waarde van de overgenomen activa en passiva, dit bedrag noemt men goodwill. Bij een overname verwacht de koper namelijk meestal dat hij door het overnemen van een bestaande onderneming meer winst zal behalen dan bij het starten van een totaal nieuwe onderneming. In feite is goodwill het vermogen van een onderneming tot het behalen van een extra omzet of winst, gebaseerd op een voorsprong van deze onderneming in kennis, organisatie, reputatie of klanten­binding.

Over de fiscale stakingswinst is, nadat hierop de stakingsaftrek en de MKB-winstvrijstelling in mindering zijn gebracht, belasting naar het tarief van box 1 verschuldigd.